Menopauze

Het vrouwenlichaam verandert continu. Zo word je op jonge leeftijd ongesteld en op middelbare leeftijd kom je in de menopauze, ook wel de overgang genoemd. Die periode kan voor sommige vrouwen erg stressvol zijn.

Je ondergaat in deze periode namelijk best wat lichamelijke veranderingen. Vaak merk je dit aan bepaalde lichamelijke symptomen, maar geestelijke symptomen wijzen erop dat het mentaal ook even schakelen is. Goede informatie kan je helpen hiermee om te gaan. Daarom zetten wij alles voor je op een rijtje.

De volgende vragen komen hier aan bod:

Wat is de menopauze?

Wanneer begint de menopauze?

Welke overgangsklachten en symptomen van menopauze zijn er?

Welke fases zijn er in de menopauze?

Wat is de menopauze?

De menopauze is simpelweg je laatste ongesteldheid. Vrouwen hebben vanaf de geboorte een vast aantal eicellen in hun eierstokken. Ongeveer elke maand is er een eitje klaar om bevrucht te worden. Als een eitje niet bevrucht wordt, breekt je lichaam het opgebouwde laagje baarmoederslijmvlies af en voert dat samen met het onbevruchte eitje af in de vorm van bloed. Dat noemen we de menstruatie. Menstruaties stoppen langzaam wanneer je in de overgang komt.

Vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen

Als je ouder wordt, raakt de voorraad eicellen langzaam op. Hoe minder eicellen je hebt, hoe minder hormonen je aanmaakt. Een belangrijk hormoon in dit verhaal is oestrogeen. Wanneer je in de overgang komt, zullen je eierstokken geleidelijk ophouden met het produceren van oestrogeen. Je maakt dan tijdelijk meer of juist minder baarmoederslijmvlies aan, waardoor je vaker of juist minder vaak ongesteld wordt.

Uiteindelijk daalt de hoeveelheid oestrogeen zo ver dat je lichaam stopt met het produceren van baarmoederslijmvlies. Je wordt dan niet meer ongesteld en bent ook niet meer vruchtbaar. Dat punt is de menopauze. De aanloop naar en de tijd vanaf de menopauze noemen we de overgang. Dit proces is heel normaal, maar kan wel erg vervelend zijn vanwege de hormonale veranderingen.

Wanneer begint de menopauze?

Over het algemeen begint de overgang als je tussen de 40 en 60 jaar oud bent. De gemiddelde leeftijd voor de laatste menstruatie, je menopauze dus, is gemiddeld 51. Daarvoor en daarna zit je in de overgang. Het kan natuurlijk zo zijn dat je menopauzeklachten al eerder beginnen. Sommige vrouwen komen voor hun 40e al in de overgang. Dit gebeurt bij 1 op de 100 vrouwen.

Wanneer je vroeg in de menopauze komt, is dat best even schrikken. Er kunnen meerdere oorzaken zijn:

Erfelijkheid

Het kan zijn dat een vroege menopauze in de familie zit.

Verwijderde eierstokken

Als je eierstokken in een operatie zijn weggehaald, kan je vervroegd in de overgang komen.

Behandeling

Sommige medische behandelingen, zoals chemotherapie, kunnen invloed hebben op de start van de overgang.

Ander ziektebeeld

Het komt bijna nooit voor, maar bij sommige ziektes kan de overgang op eerdere leeftijd voorkomen. Een voorbeeld is de ziekte van Addison, waarbij je een ontsteking aan je bijnier hebt.

Welke overgangsklachten en symptomen van de menopauze zijn er?

Er zijn verschillende klachten waar je last van kan hebben als je in de overgang bent. De klachten die bij de overgang horen zijn heel divers. Het is niet gek als je je afvraagt of de menopauze is begonnen of dat je gewoon een keer een slechte dag hebt.

Hier kun je bijvoorbeeld last van hebben:

Verandering in je menstruatie

Wanneer de menopauze aanbreekt, kan je dit merken aan je menstruatie. Er zijn dan een aantal dingen die veranderen. Het kan dat je menstruatie langer duurt. Maar je kan ook heftiger, of juist korter en lichter ongesteld zijn.

Ook de klachten tijdens je menstruatie kunnen veranderen. Je kan meer of juist minder buikpijn, rugpijn of hoofdpijn krijgen. Dit verschilt per persoon. De tijd tussen je menstruaties verandert ook. Dit kan langer of korter gaan duren.

Opvliegers

Een bekende klacht in de menopauze zijn de opvliegers. En dat is niet zo gek: 8 op de 10 vrouwen heeft wel eens last van opvliegers. Bij een opvlieger krijg je het ineens heel warm. Je hals en gezicht kunnen rood worden en je kan veel gaan zweten. Word je bezweet wakker? Schrik niet, dit noemen we nachtelijk zweten. Dit is een bekend probleem. Opvliegers voel je meestal niet aankomen en duren maar een paar minuten, maar kunnen nog steeds heel erg vervelend zijn.

Vaginale klachten

Een verandering in je hormoonhuishouding tijdens de menopauze merk je niet alleen aan bijvoorbeeld opvliegers, je kunt ook vaginale klachten krijgen. Door de menopauze en de overgang wordt de huid van je vagina namelijk dunner. Hierdoor kun je vaker last hebben van jeuk en droogheid.

Seksuele veranderingen

De menopauze kan ook gevolgen hebben voor je seksleven. Het kan zijn dat je last hebt van een droge huid. Het kan hierdoor wat langer duren voordat je vagina vochtig genoeg is voor de seks. Het kan ook zijn dat je vagina meer vocht en slijm aanmaakt.

Mentale klachten

De overgang is een lastige periode voor veel vrouwen. Niet alleen fysiek, maar ook mentaal kan het zwaar zijn. Het kan erg moeilijk zijn om te accepteren dat de menopauze is aangebroken. Het is een erg grote verandering waardoor je hier mentaal last van kan hebben. Het kan namelijk confronterend zijn om te merken dat je lichaam verandert en een nieuwe fase in gaat. Deze levensfase waarin vrouwen terecht komen, kan soms zelfs leiden tot depressieve buien.

Het is heel normaal om je angstig te voelen en je bijvoorbeeld zorgen te maken wanneer je last hebt van een opvlieger. Of je vindt het lastig dat je seksleven verandert. Je hebt tijd nodig om de veranderingen tijdens de menopauze te accepteren, en dat kan dus best even lastig zijn!

Andere overgangsklachten

Sommige vrouwen krijgen tijdens de overgang ook last van hun spieren en gewrichten en voelen zich angstiger, depressiever of krijgen andere psychische klachten. De pijn in spieren en gewrichten komen doordat je minder oestrogeen aanmaakt in de menopauze. Dit is een belangrijk hormoon voor je botten en spieren.

Welke fases zijn er in de menopauze?

Voordat je te maken krijgt met de menopauze is er een heel proces waar je doorheen gaat. Zo heb je de premenopauze, perimenopauze, menopauze en de postmenopauze. Maar wat zijn dit voor fases en wat houden ze in? We zetten ze even voor je op een rijtje:

Premenopauze.

Dit is de hele periode voor je begint aan de overgang (of perimenopauze). Dit begint op het moment dat je voor het eerst ongesteld wordt en eindigt als de overgang begint. Je menstruatie is in deze periode nog regelmatig en je hebt een normale cyclus.

Perimenopauze

Deze periode is het begin van de overgang naar de menopauze. In deze periode kan je last krijgen van overgangsklachten en neemt je oestrogeenproductie af. Je gaat onregelmatig(er) menstrueren en wordt waarschijnlijk niet meer elke maand ongesteld. Deze periode begint vaak vanaf je 40e.

Menopauze

Dit is het moment waarop je niet meer ongesteld wordt. Officieel is dit een periode van 12 maanden waarin je niet meer elke maand ongesteld wordt. Deze 12 maanden zijn nodig om te bepalen of je écht niet meer ongesteld wordt en je laatste menstruatie is geweest. Als je heel streng bent, is je menopauze eigenlijk maar één dag: de laatste keer dat je ongesteld werd.

Postmenopauze

Dit is de periode na je menopauze en duurt de rest van je leven. Je hebt zo goed als geen eicellen meer en je kan dus ook niet meer zwanger worden. Het kan 4 jaar duren voordat je écht geen eicellen meer hebt en écht niet meer ongesteld wordt. In deze periode kan je dus nog wel last hebben van opvliegers en vaginale klachten.

Kijk hier wat wij voor jou kunnen betekenen om de menopauze te verlichten.